Het is 1946.
Syrië is de spil in een concurrentiestrijd tussen de koloniale machten Frankrijk en Engeland. Beide landen hebben elkaar nooit helemaal vertrouwd. Recent, nog tijdens de Tweede Wereldoorlog, is het gevecht om invloed achter de schermen geëscaleerd. De Jordaanse koning Abdullah en de Engelsen willen een “Greater Syria” onder Abdullah. De Engelsen hebben een nog verder reikende visie op Greater Syrië. Dat moet gaan bestaan uit Palestina, Libanon, Transjordanië en Syrië, over een paar jaar onder te brengen in een federatie met Irak. Helaas: Frankrijk en de Verenigde Staten liggen dwars.
Het is juni 2000.
Bij de dood van Hafez al-Assad in 2000 looft president Clinton zijn “strategische keuze voor vrede”. “Wij hadden meningsverschillen maar ik respecteerde hem altijd.” Ook vóór de dood van Assad had hij hem (in 1999) al respect betuigd: “He is a man you can trust. He is experienced and he’s trustworthy. His word is his word.”
Het is 14 juli 2008.
In de laatste paar jaar zoeken de EU en de VS toenadering tot Damascus. De Franse president Sarkozy heeft dit jaar het initiatief genomen om Syrie uit zijn internationaal isolement te halen. De betrokkenheid van Syrië bij de moord op de Libanese oud-premier Hariri in 2005 had tot dat isolement geleid. Gelukkig bleek plotseling dat niet de Syriërs de daders waren maar de Libanese organisatie Hezbollah. Baschar al-Assad (zoon van) is vandaag eregast van president Sarkozy tijdens de “quatorze juilliet”-parade in Parijs.
Het is begin 2011.
Het gaat goed: de Amerikaanse ambassadeur keerde zojuist terug naar Damascus. Er is sinds een aantal jaren overleg gaande over een associatieverdrag tussen de EU en Syrie en de EU verleend hulp aan Syrië. De Europese Investeringsbank (EIB) heeft voor 1,3 miljard aan kredieten uitstaan. De Syrische economie groeide tussen 2001 en 2011 met zo’n vijf procent per jaar. Bashar al Assad is een man van stabiliteit.
Het is december 2012
Assad, de dictator van Syrië, is een monster. Met zijn luchtmacht bombardeert hij woonwijken. Mensen worden bij bosjes gevangen genomen. Velen worden mishandeld. Ministers van buitenlandse zaken van de VS en Europese landen beraden zich voortdurend op maatregelen. Maar de Russen liggen steeds dwars. Saoedie-Arabië en de Golfstaat Qatar doen wat zij kunnen. Zij leveren zwaardere wapens aan een deel van de oppositie, die de dictator wil verdrijven.
Het is 24 maart 2013.
Sietse Bosgra pleit in de NRC voor afstemming met Rusland: niet het aftreden van Assad als voorwaarde vooraf, maar als inzet in onderhandelingen. De belangrijkste geestelijk leider van Syrië stelde één dezer dagen dat voortzetting van de strijd alleen de sektarische opdeling van het land dient. Hij constateert dat juist de door Saoedie-Arabië en Qatar bewapende rebellen geen overleg willen. Hij zegt zelfs dat de Assad-regering vanaf het begin voorstander was van zulke gesprekken. In de Frankfurter Allgemeine Zeitung schrijft Armin Laschet, topman in de Duitse CDU en politieke tegenpool van Bosgra: “… bizar is een Europese politiek die de rebellen als vrijheidsstrijders neerzet.” En: “Wapenleveranties aan de rebellen bevorderen de menselijke catastrofe.”
Frankrijk en Engeland verklaren zich dagelijks bereid militair actief te worden. Zij doen dat in onderlinge afstemming (zodat niet de een er eerder zou zijn dan de ander?).
Jan Schnerr
24 maart 2013
Henry Kissinger en Hafez al-Assad in 1973