Water in Jakarta

In deze tijd valt er veel regen op Java. In een arm land met overbevolking (op Java is die extreem) mag je dan problemen verwachten. In de afgelegen kustgebieden bijvoorbeeld, richting Surabaya in het oosten. Dat zou je verwachten. En niet in de zakenmetropool Jakarta, het hart en de bruisende hoofdstad van een van de economische tijgers van deze wereld, Indonesië. De realiteit is anders. Continue reading

Excuses voor de Loop van de Geschiedenis

De drieëntachtigjarige heer Noordi Pakoeningrat keek mij ernstig aan, met zijn rechteroog. Het linker was van glas of kunststof en was al lang geleden opgehouden deel te nemen aan welk gesprek over het verleden dan ook. Waar komt u vandaan? Hij vroeg het in onberispelijk Nederlands. Op het antwoord “Heemstede” (met de haastige aanvulling “bij Haarlem, vlak bij Amsterdam”) had hij met een in eerste instantie onbegrijpelijke afkorting gereageerd: “RCH”. En even later: “Heemstede is een voorstad van Haarlem; dat heeft Bos mij geleerd.” De Bosatlas, begreep ik. Een kwartier later bleek dat hij jarenlang op Voetbal International (“VI”) geabonneerd was geweest om zijn Nederlands bij te houden en omdat hij gek is op voetbal. Ook Bruintje Beer kende hij goed. Helaas had hij VI moeten opzeggen toen tien jaar geleden de rupiah aan een inflationaire glijvlucht begon die er toe heeft geleid dat men vandaag voor een fles Australische wijn van gemiddelde kwaliteit 300.000 rupiah betaalt. Hij vertelde dat hij voor Sparta was, al jarenlang, maar RCH (Racing Club Heemstede) kende hij ook. Hij las als hij de kans kreeg graag Nederlandse tijdschriften en ook Nederlandse boeken, met name over de laatste fase van de koloniale tijd, de tijd van zijn jeugd. Continue reading

De Trein Naar Djokjakarta

Op het station van Soerabaya ontstaat plotseling een enorm geschreeuw. Een menigte jongeren bedreigt een politieman die ondanks zijn indrukwekkende uniform, achteruit loopt met de woedende jongens vlak vóór zich. Omdraaien en weghollen was beter geweest, maar gezichtsverlies is iets dat hier ten alle tijden vermeden moet worden. De politiefunctionaris krijgt een harde klap op zijn hoofd door een brommerhelm die uit de menigte omhoog schiet en keihard neerkomt. Het tumult is weer snel voorbij. De wachtenden om ons heen keken zwijgend toe en reageren ook niet nadat de politieman en de menigte in tegenover gestelde richtingen zijn verdwenen. Wij zijn getuigen van iets dat in dit land niet lijkt te bestaan maar dat misschien toch dicht onder het oppervlak zit: woede en aantasting van overheidsgezag. Continue reading

Avond in Dubai

De nacht was een wonder want het was volle maan in een klaren, effen hemel over een klaar, effen water, het kanaal, en woestijnroze, vage verschieten. Volle maan is voor mij steeds de stemster tot wonder, volle maan bereidt mij steeds voor op vreemde dingen, die zouden kunnen gebeuren in betoovering van ziel en lichaam.” (Oostwaarts, 1924, Louis Couperus)

Dubai als zo’n schip in de nacht … Continue reading

Wereldkunst: Calligrafie of Jack the Dripper?

Kunst staat voor moderniteit. Al sinds de romantiek. Kunst staat ook steeds meer voor het grote geld. Vooral het snelle geld van de financiële economie. Een individu koopt in deze tijd met kunst beschaving en respect. Een staat koopt met kunst vooral moderniteit. In elk geval het imago van (individuele) beschaving en van moderniteit. Moderniteit en geld zijn de twee obsessies van de staten op het Arabisch schiereilend. Continue reading

Bin Ghabaisha: de Edele Wilde

4WD ’s en kamelen. Toen Wilfred Thesiger van 1945 tot 1950 door de Rub al Khali trok verkeerden de woestijnnomaden daar nog in de middeleeuwen. Of beter wellicht: in de vroeg-Germaanse tijd als wij een vergelijking zoeken met onze (half-)nomadische voorvaderen. Stammencultuur, extreem eergevoel, absolute trouw, slaven, vee, vrouwen, ongevoeligheid voor pijn en dood. De enige link met de twintigste eeuw die Thesiger zich veroorloofde was zo te zien een fotoapparaat. Gelukkig. Anders hadden wij nooit kennis kunnen maken met de mooiste wilde die ik ooit op foto of film (zelfs Amerikaanse) ben tegen gekomen: Bin Ghabaisha. Thesiger zelf verwilderde tijdens de barre reis tot op zekere hoogte, wat onder andere blijkt uit de foto hieronder. “When in Rome, do as Romans do.” Continue reading

Verkiezingen in Israël: een Nieuw Tijdperk

De verkiezingen in Israël in januari aanstaande luiden een nieuw tijdperk in. Waarom deze profetische uitspraak na een reis door het Heilige Land?

Iemand uit de pro-Palestina beweging die ik vertelde dat ik tien dagen “door Israël” zou gaan reizen, keek mij streng aan en vroeg “ga je naar “Israël” of ga je naar “Palestina?””. Het politiek correcte antwoord zou zijn geweest: “Ik ga zowel naar Israël binnen de grenzen van 1967 als naar de bezette gebieden die de Palestijnse staat moeten gaan vormen”. Het echte antwoord doet er niet meer toe. Israël-Palestina is zo langzamerhand één land dat zich uitstrekt van de stranden van Tel Aviv tot het riviertje de Jordaan. Van de Middellandse Zee tot de grens met Jordanië. Ben ik dus een zionist? Niet bepaald. Maar tien dagen verblijf in dit land, volgepropt met gesprekken met tientallen Palestijnen en joodse Israëliërs maken een ding duidelijk: in het Midden-Oosten is met actieve steun van de Verenigde Staten en Europese landen een bizarre apartheidsstaat ontstaan, die anders dan Zuid-Afrika destijds niet aan zijn eigen gewicht zal bezwijken. Continue reading

Gaza

Wel of geen staakt-het-vuren in Gaza? De kolonist die wij vanmiddag spraken in het Etzion “settlementbloc” hoopt van niet. “Israël is in groot gevaar, etc.” Zijn argumentatie was dermate ver verwijderd van wat in beschaafde landen tot bespreekbare standpunten wordt gerekend dat het geen zin heeft die hier te herhalen en tegen te spreken. Hij maakte wel een interessante opmerking: het Israëlische leger moest de “Philadelphia-corridor” innemen en bezet houden. Die corridor ligt aan de Egyptische kant van Gaza en het zou betekenen dat de relatie tussen Egypte en Israël duurzaam verslechterd. Het grondoffensief dat daarvoor nodig is (“wij moeten van huis tot huis gaan”) sprak hem wel aan. Deze kolonist is niet van de ergste soort. Maar massamoord is voor hem hooguit een PR probleem. Continue reading

De Wederkomst van het Surrealisme

Een reis van een ongelovige door Israël met Nederlandse christenen kan leiden tot verwarring op de as van geloof, via bigotterie tot aan sagen en sprookjes. Zeker voor wie gevoelig is voor surrealisme in de dagelijkse werkelijkheid.

Het is zondag. Dus ging ons reisgezelschap naar de kerk: de Aankondigingskerk in Nazareth. Maria, de Moeder aller moeders kreeg hier te horen dat zij onbevlekt in verwachting was geraakt. Zie www.basilicanazareth.org voor foto ’s en meer. De kerk is architectonisch een zeer merkwaardig ding. Nagemaakt romaans met nog wat stijlen. Eclectisch heet iets als je er niet echt wat van kunt bakken. Je vind deze kerk of vreselijk of interessant en zelfs mooi. Ik het laatste. Gebouwd in 1914. Ik weet zeker dat de architect gekeken heeft naar Antonio Gaudí, de religieuze surrealist van Barcelona. Ik hoop dat de twee architecten onder mijn vrienden dit niet lezen. Continue reading

Mobilisatie in het Heilige Land

De Londense Times meldt dat het IDF (Israeli Defense Force) in de hoogste staat van paraatheid is gebracht: “P+1”, hetgeen betekent dat het binnen een uur gevechtsklaar is. Vandaag, Sabbat zal een grondoffensief (de meest bloedige variant) als dat gepland is, niet plaatsvinden. Teveel religieuze soldaten. Vanaf vannacht zou het kunnen. Volgens de informant van de Times. Haaretz bericht dat de mobilisatie van 75.000 reservisten veel omvangrijker is dan voorafgaand aan het massale grondoffensief in Gaza eind 2008 (het grondoffensief zelf begon op 3 januari 2009). Continue reading