In deze tijd valt er veel regen op Java. In een arm land met overbevolking (op Java is die extreem) mag je dan problemen verwachten. In de afgelegen kustgebieden bijvoorbeeld, richting Surabaya in het oosten. Dat zou je verwachten. En niet in de zakenmetropool Jakarta, het hart en de bruisende hoofdstad van een van de economische tijgers van deze wereld, Indonesië. De realiteit is anders. Continue reading →

De drieëntachtigjarige heer Noordi Pakoeningrat keek mij ernstig aan, met zijn rechteroog. Het linker was van glas of kunststof en was al lang geleden opgehouden deel te nemen aan welk gesprek over het verleden dan ook. Waar komt u vandaan? Hij vroeg het in onberispelijk Nederlands. Op het antwoord “Heemstede” (met de haastige aanvulling “bij Haarlem, vlak bij Amsterdam”) had hij met een in eerste instantie onbegrijpelijke afkorting gereageerd: “RCH”. En even later: “Heemstede is een voorstad van Haarlem; dat heeft Bos mij geleerd.” De Bosatlas, begreep ik. Een kwartier later bleek dat hij jarenlang op Voetbal International (“VI”) geabonneerd was geweest om zijn Nederlands bij te houden en omdat hij gek is op voetbal. Ook Bruintje Beer kende hij goed. Helaas had hij VI moeten opzeggen toen tien jaar geleden de rupiah aan een inflationaire glijvlucht begon die er toe heeft geleid dat men vandaag voor een fles Australische wijn van gemiddelde kwaliteit 300.000 rupiah betaalt. Hij vertelde dat hij voor Sparta was, al jarenlang, maar RCH (Racing Club Heemstede) kende hij ook. Hij las als hij de kans kreeg graag Nederlandse tijdschriften en ook Nederlandse boeken, met name over de laatste fase van de koloniale tijd, de tijd van zijn jeugd. Continue reading →

Op het station van Soerabaya ontstaat plotseling een enorm geschreeuw. Een menigte jongeren bedreigt een politieman die ondanks zijn indrukwekkende uniform, achteruit loopt met de woedende jongens vlak vóór zich. Omdraaien en weghollen was beter geweest, maar gezichtsverlies is iets dat hier ten alle tijden vermeden moet worden. De politiefunctionaris krijgt een harde klap op zijn hoofd door een brommerhelm die uit de menigte omhoog schiet en keihard neerkomt. Het tumult is weer snel voorbij. De wachtenden om ons heen keken zwijgend toe en reageren ook niet nadat de politieman en de menigte in tegenover gestelde richtingen zijn verdwenen. Wij zijn getuigen van iets dat in dit land niet lijkt te bestaan maar dat misschien toch dicht onder het oppervlak zit: woede en aantasting van overheidsgezag. Continue reading →

“De nacht was een wonder want het was volle maan in een klaren, effen hemel over een klaar, effen water, het kanaal, en woestijnroze, vage verschieten. Volle maan is voor mij steeds de stemster tot wonder, volle maan bereidt mij steeds voor op vreemde dingen, die zouden kunnen gebeuren in betoovering van ziel en lichaam.” (Oostwaarts, 1924, Louis Couperus)

Dubai als zo’n schip in de nacht … Continue reading →

Kunst staat voor moderniteit. Al sinds de romantiek. Kunst staat ook steeds meer voor het grote geld. Vooral het snelle geld van de financiële economie. Een individu koopt in deze tijd met kunst beschaving en respect. Een staat koopt met kunst vooral moderniteit. In elk geval het imago van (individuele) beschaving en van moderniteit. Moderniteit en geld zijn de twee obsessies van de staten op het Arabisch schiereilend. Continue reading →

4WD ’s en kamelen. Toen Wilfred Thesiger van 1945 tot 1950 door de Rub al Khali trok verkeerden de woestijnnomaden daar nog in de middeleeuwen. Of beter wellicht: in de vroeg-Germaanse tijd als wij een vergelijking zoeken met onze (half-)nomadische voorvaderen. Stammencultuur, extreem eergevoel, absolute trouw, slaven, vee, vrouwen, ongevoeligheid voor pijn en dood. De enige link met de twintigste eeuw die Thesiger zich veroorloofde was zo te zien een fotoapparaat. Gelukkig. Anders hadden wij nooit kennis kunnen maken met de mooiste wilde die ik ooit op foto of film (zelfs Amerikaanse) ben tegen gekomen: Bin Ghabaisha. Thesiger zelf verwilderde tijdens de barre reis tot op zekere hoogte, wat onder andere blijkt uit de foto hieronder. “When in Rome, do as Romans do.” Continue reading →