Jan Willem Schnerr, 24 december 2023
Kijk eens aandachtig naar deze foto van de minister-president van Beieren, de grootste deelstaat van Duitsland in het machtigste land van Europa. Markus Söder houdt het Kruis vast in een tedere greep, teder maar toch krachtig, dankzij hem valt de Heiland niet ter aarde. Integendeel Söder heeft doorgedrukt dat de crucifix voortaan in alle Beierse overheidsgebouwen komt te hangen, direct na de draai- of klapdeuren om daar vanaf de wand de zoekende blik van de onderdanen te vangen. Die onderdaan is op weg naar het loket waar een ambtenaar met zwart achterovergekamde haar langzaam een dossier naar voren schuift waaruit op ieder moment giftige groene slangetjes en kleine schorpioenen naar buiten kunnen kruipen.
Er valt bij toeval licht op het gelaat van de minister-president. Een eerste zonnestraal van achter de horizon, een licht dat scheert over de slagvelden in het Oosten en de daar losgebarsten zondigheid en dat als van hogerhand gestuurd dit gelaat vindt van een gelouterd man met … met een glimlach? … nee het is een vleug van deemoed met daarachter een onbreekbaar vertrouwen in het Goede dat zal overwinnen. Vanaf rechts (voor de gewone sterveling links) komt het zwart van een diepe nachtelijke duisternis die via het smetteloze overhemd overgaat in een rein, kloosterachtig wit-blauw.
Markus Söder fascineert mij al jaren. Deze geslepen rattenvanger van Hamelen met zijn vleesgeworden opportunisme is de held van al die Beierse oktober-dirndels die diep vooroverbuigend grote bierglazen neerzetten op de stamtafels in Obergurgel en Niedergurgel. En natuurlijk, helaas, er zijn ook spelbrekers in Beieren. Gemelijke intellectuelen die naar het Bundesverwaltungsgericht lopen om daar te klagen over het verschrikkelijke leed dat hen wordt aangedaan door een overheid die de staatsgebouwen gebruikt om hen de Duitse christelijke Leitkultur op te dringen. Juist nu zoveel mensen uit het Oosten zich komen laven aan onze ethische principes.
Söder werd in het gelijk gesteld door die in merkwaardige knalrode jurken en dito vierkante petjes rondlopende rechters met hun gortdroge uitstraling (of die lui zich ’s avonds thuis werkelijk voortplanten is een tot op de dag van vandaag niet beantwoordde vraag) die na geheimzinnig beraad tot hun conclusie kwamen. Die conclusie begint met een vaststelling die in al zijn eenvoud van een genialiteit is die wij buiten de rechterlijke macht nergens meer aantreffen: “De verhouding tussen staat en kerk in Duitsland is juridisch gecompliceerd.” Is het niet prachtig? Proef die woorden op je tong en je beseft je eigen nietigheid. Enfin de uitspraak kwam erop neer dat omdat de niet-gelovige slechts vluchtig wordt geconfronteerd met het kruis bij de ingang er geen reden is om je er druk over te maken. Je loopt erlangs en verder niets: Eine flüchtige Konfrontation, die jeder Bürger aushalten muss
De geschriften, de religieuze mythen en de kerken die ons tweeduizend jaar lang een hogere, samenbindende waarheid hebben aangeboden in gemeenschappen waarbinnen men elkaar vond in een hogere zingeving, zij zijn op de terugtocht. Söder poseert als degene die ons dat teruggeeft. Hij geeft ons het Kruis als het symbool van “het historische en culturele stempel” dat ons heeft gemaakt tot wat wij zijn, gelovig of niet. De knalrode jurken lijken hem gelijk te geven. Maar toch, bij nadere beschouwing: het zijn nu dus leken die daarover beslissen, niet geestelijken. En hun argument? “Beste progressieve intellectuelen, als jullie langs zo’n kruis lopen dan is dat slechts een vluchtige confrontatie, die elke burger moet kunnen verdragen. Doe niet zo moeilijk!”
Was also gehört zu Weihnachten? vraagt de Frankfurter Allgemeine Zeitung zich af, für diejenigen mit Leitkultur auf jeden Fall ein Tannenbaum. Een kerk, kleine meisjes zijn uitgedost als engel en zitten elkaar achterna rond het altaar. De geestelijke die het organiseert bekent een voorkeur te hebben voor de trits Witte Donderdag, Goede Vrijdag, Stille Zaterdag – de gemeenschap, het afscheid, het menselijk tekort en het sterven, dan de liefde die sterker is dan de dood. Da ist wirklich alles dabei, zegt hij. Pas daarna komt het feest. In Engeland wordt al honderden jaren op Witte Donderdag The Passion op televisie uitgezonden. Pas in de negentiende eeuw kwam het op Youtube en uiteindelijk bracht Jacco Braambos Ze Pession als concept naar Nederland. Corona gooide even “roet in het eten”.
Wij zijn erop vooruitgegaan op zijn minst als consument.